لە بەشی یەکەمی ئەم
نوسراوەیەدا باسمان لە بنەماکانی دامەزرانی پژاک کرد؛ لە بەشی دووهەمدا هەوڵ دەدین
لە ڕووی زمانی و راوێژی دەربرین باسی لەسەر بکەین.
زمان لە دنیای سیاستەدا،
درێژکراوەی یان رێخۆشکەری کردەوەیە و بەکارهێنانی هەر وشە و زاراوەیەک لە نێوزمانی
سیاسی، سەرەڕای ئەوەی کە دەرخەری ڕوانگە و سیاسەتی ئەو لایەنەیە، دەرخەری گەڵالە و
چۆنێتیی هەڵسووکەوتی ئەو لایەنەشە و هاوکات لەگەڵ ئەوە زمان چەکێکە کە بۆ بەدەست
هێنان، فریودان و ئالۆزکردنی ڕای گشتی لە زۆربەی کات و زۆربەی شوێن بەکار
دەهێنرێت.
بۆ ئەو بەشە دەقی
بڵاوکراوەی هەرەشەی پژاک لە دوو حیزبی رۆژهەڵاتی دەخەینە بەر باس دەقەکە بە زمانی
کوردی و زاراوەی سۆرانییە دەقی تەواوی هەرەشەکە بەو شێوەیەیە:
دەقی بەیاننامەکەی پەژاک:
بۆ رای گشتی
دوابه‌دوای سه‌فه‌ره زه‌نجیره‌یه‌كانی كاربه‌ده‌ستانی ئاسایشی كۆماری ئیسلامی ئێران بۆ باشووری كوردستان و به‌رنامه‌رێژی قۆناخێكی نوێ له شه‌ڕی تایبه‌ت دژی بزووتنه‌وه‌ی ئازادیخوازی ئاپۆیی له رۆژهه‌ڵاتی كوردستان و ئه‌حزابی گرێدراوی بارزانی له رۆژهه‌ڵاتی كوردستان (حدكا، حدك) بوونه‌ته كه‌ره‌سته‌یه‌كی ئه‌ساسی ئه‌م شه‌ڕه تایبه‌ته. ئه‌م ئه‌حزابه زه‌ردانه كه ته‌جروبه‌یه‌كی ده‌مدرێژیان له به فیڕۆدانی وزه‌ی كۆمه‌ڵگای كوردی و تكهه‌ڵچوون له‌گه‌ڵ تێكۆشه‌رانی كورد هه‌یه، ده‌یانهه‌وێت تا به فه‌رهه‌نگی فالانژیستی، كۆمه‌ڵگای كوردستان به‌ره‌و گۆڕه‌پانێكی بیرته‌سكانه و مۆغره‌زانه رابكێشن. ئه‌م ئه‌حزابانه له‌م ماوه درێژه له پاسیڤ بوون و كه‌مپنشینی خۆیان بوونه‌ته حه‌وانگه‌ی سیخوری چه‌ند لایه‌نه و مۆره‌ی وه‌زاره‌تی ئیتڵاعات و سوپای پاسداران.
یه‌كێك له رێگا ئه‌ساسیه‌كانی شه‌ڕی تایبه‌ت، ره‌شكردنی ئه‌و كه‌سانه‌یه كه بیروڕای جیاوازیان هه‌یه و ئه‌و كه‌سانه‌ی كه له چوارچێوه‌ی سیاسه‌ته هاوبه‌شه‌كانی ده‌وڵه‌ت و ئه‌م ئه‌حزابانه جێ ناگرن.
له‌م رۆژانه‌ی دواییدا به‌شێك له‌م كه‌سانه كه ئه‌ندامێتی ئه‌وان له ناوه‌نده ئیتڵاعاتیه‌كان و ئاسایشی رژیم ئاشكرایه و له‌هه‌مان كاتدا خۆیان وه‌ك پشتیوانانی ئه‌حزابی زه‌رد نیشان ده‌ده‌ن و پده‌چێت كه كارتی ئه‌ندامێتی ئه‌م ئه‌حزابانه‌شیان له گیرفانیاندا بێت، هێرشێكی به‌رفراوانیان بۆ به‌دناوكردنی كه‌سایه‌تییه مه‌ده‌نییه‌كان و وڵاتپارێزانی كورد ده‌ستپێكردووه.
بێگومان ئه‌م كرده‌وه نا ئه‌خلاقیانه‌ی مۆره‌كانی رژیم ناتوانن ئه‌م كه‌سایه‌تییه تێكۆشه‌ر و ڵاتپارێزانه ره‌ش بكه‌ن، هه‌روه‌ها ناتوانن ئه‌و سه‌ركه‌وتنانه‌ی كه گه‌لی تێكۆشه‌ری كورد رۆژبه‌رۆژ به‌ده‌ستی دێنێت كه‌مڕه‌نگ بكه‌نه‌وه. له‌م رێگایه‌وه سه‌ره‌نجی رای گشتی كوردستان بۆ سه‌ر ئه‌م نه‌خشه چه‌په‌ڵه راده‌كێشین، هه‌روه‌ها ئه‌م مۆرانه و پشتیوانانیان وشیار ده‌كه‌ینه‌وه كه هه‌وڵی تاقیكردنه‌وه‌ی ئاستی سه‌بری بزوتنه‌وه‌ی ئاپۆیی و گه‌لی وڵاتپارێز كوردستان نه‌ده‌ن.
مه‌جلسی پارتی ژیانی ئازادی كوردستان[1]
2015/6/20
دەقی هەرەشەی پژاک لە دوو
حیزبی کوردستانی رۆژهەڵات، ٢٣٥ وشەیە کە لە چوار پاراگرافدا رێکخراوە و ئەو دەقە
وەکوو باسمان کرد بە زمانی کوردی زاراوەی سۆرانییە.
پژاک ئامانجی لە
هەڵبژاردنی ئەو زمانە و ئەو زاراوەیە ئەوەیە کە ناراستەوخۆ لەگەڵ لایەنگرانی ئەو
دوو حیزبە بدوێت؛ دەزگای ڕاگەیاندنی پێ‌کاکا لەوباوەڕە دایە کە زاراوەی سۆرانی
زاراوەی باو و زاڵی نێو حدکا و حدکە و ئەو حیزبانە بە حیزبی سۆرانییەکان پێناسە
دەکات؛ ئەوەش وای کردووە کە ئەو بەیانییەیە بە زمانی کوردی زاراوەی سۆرانی
بنووسرێ.
بەیاننامەکەی پژاک، 14 هەڵەی
نوسین و دوو هەڵەی زاراوەیی (دەستەواژە)، تێدایە لە دەقی وتارەکەدا هەڵەكانی
نوسین بە ڕەنگی سوور و هەڵە زاراوەیییەکان بە رەنگی شین دیاری کراون. ئەوان
دەمدرێژیان لە باتی درێژخایەن داناوە کە لە کوردی سۆرانییدا دەمدرێژ بە کەسێکی
دەم لە پێش و بێحەیا و هەڵەوەرە دەگوترێ و لێرەدا
ئەگەر بەو واتاییە داندرابێت ئەوە رەستەکە مانای نابێت. هەروەها لە حەوانگەیان بۆ
شوێنی حەوانەوە داناوە کە ئەمەش وشەیەکی داتاشراوی هەڵەیە و داتاشینی ئەم
دەستەواژەیەش بە گوێرەی یاساکانی رێزمانی کوردی نییە.
بۆ درێژەی بابەتەکە
پاراگرافی یەکەمی بیاننامەی پژاک لە ڕووی زمانییەوە تاوتوێ دەکەین لەوە
پاراگرافەدا نوسراوە :
"دوابه‌دوای سه‌فه‌ره زه‌نجیره‌یه‌كانی
كاربه‌ده‌ستانی ئاسایشی كۆماری ئیسلامی ئێران بۆ باشووری كوردستان و به‌رنامه‌رێژی
قۆناخێكی نوێ له شه‌ڕی تایبه‌ت دژی بزووتنه‌وه‌ی ئازادیخوازی ئاپۆیی له رۆژهه‌ڵاتی
كوردستان و ئه‌حزابی گرێدراوی بارزانی له رۆژهه‌ڵاتی كوردستان (حدكا، حدك) بوونه‌ته
كه‌ره‌سته‌یه‌كی ئه‌ساسی ئه‌م شه‌ڕه تایبه‌ته".
لێرەدا بنەمایەک بۆ دارشتنی
دەقی بەیانییەکە دیاری دەکرێت. بنەماکە "سەفەری کاربەدەستانی ئەمنیی کۆماری
ئیسلامیی ئێران بۆ باشووری کوردستان"ە و ئەوە بە قۆناغێکی نوێ
دادەندرێت لە چ ڕوویەکەوە و بە چ هۆکارێک ئەم قۆناغە نوێیە ڕوون نییە؟!.
ئەم سەفەرە هیچ ڕوون کردنەوەیەکی
لەسەر نادرێت و تەنانەت باسی ئاستی دانیشتنەکان و جۆری هاوکاریی باشووری
کوردستانیش ناکرێت. واش باس کراوە کە گوایە ئەو سەردانانە نوێیە. ئەمە لە کاتێدایە
کە باشووری کوردستان و کۆماری ئیسلامی، لە پاش ڕاپەرینەوە پەیوەندییان هەیە و هیچ
کات نکۆلیشیان لەو پەیوەندییە نەکردووە و وەکوو بۆ هەموولایەکیش ڕوونە، ئەم
پەیوەندییە پتر پەیوەندیی ئەمنییە نەک ئابووری و سیاسی.
هەر لەو پاراگرافەدا
تۆمەتێک دێتە گۆرێ ئەویش ئەمەیە کە دوو حیزبی حدکا و حدک بە
گرێدراوی بارزانی دادەندرێن بۆ ئەم تۆمەتەش هیچ بەڵگەیە ناهێندرێتەوە. هەر
دوو حیزبەکە هاوکات بە گۆپالی شەرێک دادەندرێن. ئەو شەرە ڕوون نییە کەی دەستی پێ
کردووە و جوگرافیاکەی کوێ دەگرێتەوە؟! بەڵام ئەوەی کە خۆیان باسی لەسەر
دەکەن شەڕێکە لە دژی رەوتێک یان لایەنێک کە هەر لە بەیاننامەکەدا پێی دەگوترێ
"بزوتنەوەی ئازادیخوازی ئاپۆیی لە رۆژهەڵاتی کوردستان" لێرە
پرسیاری تریش دێتە ئاراوە ئەو بزوتنەوەیە چییە؟ و ئامانجی چییە؟ لە کەیەوە
هاتۆتە ئاراوە ؟ و چالاکییەکانی چین؟ هەتا ئێستا نەک لەو بەیانییەدا لە هیچ
ڕاگەیاندراوێکی فەرمیدا ڕوون نەکراوەتە کە مەبەست لەو زاراوەیە واتە
"بزوتنەوەی ئازادیخوازی ئاپۆیی لە رۆژهەڵاتی کوردستان" چییە؟ و
تەنانەت ڕوونیش نییە کە، ئایا بزوتنەوەیەک لەو شێویە لە رۆژهەڵاتی
کوردستاندا هەیە؟!
لێرە لەگەڵ تۆمەتێکی تر
بەرەوڕوو دەبینەوە ئەویش ئەمەیە حدکا و حدک کەرەستەی شەری دژی بە بزوتنەوەی
ئاپۆوئین. دیسان بۆ ئەم تۆمەتەش بەڵگەیەک نەهێنراوەتەوە.
لە بەشی دواییی ئەم
پاراگرافەدا هاتووە " ئه‌م ئه‌حزابه
زه‌ردانه كه ته‌جروبه‌یه‌كی ده‌مدرێژیان له به فیڕۆدانی وزه‌ی كۆمه‌ڵگای كوردی
و تكهه‌ڵچوون له‌گه‌ڵ تێكۆشه‌رانی كورد هه‌یه، ده‌یانهه‌وێت تا به فه‌رهه‌نگی
فالانژیستی، كۆمه‌ڵگای كوردستان به‌ره‌و گۆڕه‌پانێكی بیرته‌سكانه و مۆغره‌زانه
رابكێشن. ئه‌م ئه‌حزابانه له‌م ماوه درێژه له پاسیڤ بوون و كه‌مپنشینی خۆیان
بوونه‌ته حه‌وانگه‌ی سیخوری چه‌ند لایه‌نه و مۆره‌ی وه‌زاره‌تی ئیتڵاعات و
سوپای پاسداران."
لە بەشی دواییی پاراگرافی
یەکەم دا چەند زاراوەی ئالۆزی زمانی و تۆمەت هاتووەتە ئاراوە بۆ وێنە؛
١: ئەحزابە زەردانە
٢: بەفیرۆدانی وەزی تێکۆشەرانی کوردستان ٣: فەرهەنگی فالانژیستی ٤: هەوڵ بۆ
سازکردنی کۆمەڵگای بیرتەسک ٥ : هەبوونی سیخوری ئاژانسە ئەمنییەکانی ئێران لە نێو
ئەو حیزبانەدا
دیارە لێرەدا لەگەڵ هێندێ وشە
و زاراوەی ناڕوون و تۆمەت بەرەوڕوو دەبینەوە و لە پەنا ئەوەیش زمانی جنێو و
بێحورمەتی لێرە خۆی زیاتر ئاشکرا دەکا بابەتی یەکەم و سێهەم و چوارەم
کە لەو بەشەدا باسی لەسەر دەکرێت مانا و واتایەکی ڕوونیان لە پشت
نییە و هەر کەس دەتوانێ هەڵسەنگاندن و لێکدانەوەی خۆی بۆ هەبێت و تەنیا یاری کردن
بە زمانە. بەڵام بابەتی دووهەم و پێنجەم تۆمەتێکە ئەوەش ڕوون نییە کە ئەو تۆمەتانە
بە پێی چ بەڵگەیەک هاتۆتە گۆرێ. ئەگەر کۆی کەینەوە سەر یەک لە پاراگرافی یەکەمدا
٤ تۆمەتی سیاسی و یەک جنێو و ٤ زاراوەی زمانی ناڕوون بەکار هاتووە و لە پاڵ
ئەوەش، هەموو ئەو تۆمەت و زاراوانە کاتێ واتای دەبێت کە گەڵالەکە و
سەفەرەکانی کە باسی کراوە ڕاست بێت کە ئەوەیش هیچ ڕوون نین و ڕوونینش
نەکراوەنەوە و بەڵگەیەکیش لەسەر بڵاونەبووەتەوە.
ئالۆزیی ئەو نوسینە بەر لەوەی
حەکایەت لە ئالۆزیی بیری نوسەرەکەی یان بیری لایەنە سیاسییەکە بکات، دەرخەری ئەم
ڕاستییەیە کە نوسەر یان لایەنی سیاسی کە لە پشت ئەم نوسینەوەیە، بە ئامانجی
چەواشەکردنی ڕای گشتی، بە ڕاوێژێکی ئالۆز و پڕ لە تۆمەت قسە دەکا.
زمانی ئالۆز و ڕاوێژی پڕ
لە تۆمەت هەڵبەستن لە ڕاستیدا وا دەکا کە رەنگی ئەخلاق و بەرپرسایەتی کە دوو
کۆڵەکەی گرینگی سەردەمی شۆرشن لە سیاسەتدا زۆر کاڵ بێتەوە و بە هۆی ئەوەیش
کە دادگایەک نییە کە ئەو لایەنەی کە تۆمەتی لێ دراوە لەوێ داکۆکی لە مافی خۆی
بکات، دەتوانن بڵێن تۆمەت هەڵبەستن و ئەو جۆرە زمانە ئەگەر جوابدانەوەی بەدوادا
بێت (کە زۆربەی کات جوابیش دەدرێتەوە) دەبێتە سەرەتای جێکەوتنی ئەخلاقێک کە لەودا
بەرژەوەندی، پاساوێک دەبێت بۆ هەر کردەوەیەک و هاوکات لەگەڵ ئەوە زمانیش وەکوو
کەرەستەیەک بەکار دێت بۆ چاوبەستنی ڕای گشتی و لێرەدا بەیانییە بە پێچەوانەی پێناسەی
ڕابردووی بۆ ڕوون بوونەوەی بابەتێک نییە، بەڵکوو بۆ ئالۆزی سازکردن و لێڵکردنی
ڕووداوێکە هەتا لەودا لایەنی بەرحەق و ناحەق دیار نەبن و بەو شێوەیە ڕای گشتی توشی
جۆرێک سەرلێشێوای بێت؛ هەر بۆیەش بەکارهێنانی هەر چەشنە ڕاوێژ و
زمانێک ڕەوا دەبێت. چون ئامانج تەنیا ئالۆزی سازکردن لە ڕای گشتییدایە و خولقاندنی
پرسیاری جواب نەدراوە بۆ ڕای گشتی کە وەکوو دیتمان خوینەر تەنیا بە خویندنەوەی
پاراگرفی یەکەمی بەیانییەی پژاک، کە ڕوو بە حدکا و حدک نوسراوە، چەندین پرسیاری لا
ساز دەبێت؛ هاوکات لەگەڵ ئەوە گرینگ پرسیارەکان نین بەڵکوو گرینگ ئەوەیە خوێنەر
هیچ سەرچاوەیەکی بێلایەنی نییە بۆ وڵامی ئەم پرسیارانە، بۆیە ڕای گشتی توشی
جۆریک بێ باوەری و ئالۆزی دێت و ئەوەش یەکەم قازانج و دوایین قازانجی ئەوەیە کە
ڕای گشتی باوەر بە هیچ سەرچاوەیەک نەکات و هەمیشە هەموو ڕووداوێکی لەلا ڕووداوێکی
ئالۆز و گوماناوای بێت. دیارە ئەم جۆرە سیاسەتی زمانییە پێشتر زیاتر لەلایان
داگیرکەرانی کوردستانەوە بەکار دەهێنرا.
پژاک هەم لە ڕووی بنەمای سیاسی
و ئامانجی دامەزراندنی و هەم لە ڕووی زمانییەوە، دیارەدەیەکی جیاواز لە حیزبەکانی
پێشووی کوردستانی رۆژهەڵاتە. بۆیە پژاک دیاردەیەکی جیاواز لە هەموو
حیزبەکانی کوردستانی رۆژهەڵاتە و ناکرێت بە پێودانگی حیزبەکانی کوردستانی رۆژهەڵات
لێکدرێتەوە بەڵکوو بۆ لێکدانەوەی کردەوەکانی ئەم رێکخراوەیە، پێویستە
پێودانگێکی نوێ بەکار بهێنرێت.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر