ترور از وین تا پاریس (بەمناسبت ٨٥ سال تولد قاسملوی بزرگ)

ترور توسط جریانات اسلامی در اروپا یک مسئلە جدید نیست بلکە حداقل از آغاز قدرت گرفتن جمهوری اسلامی جریانات تندرو اسلامی و گاها عربی در قلب اروپا ترورهای انجام دادەاند در این میان نگاهی بە ترورهای انجام شدە توسط جمهوری اسلامی در اروپا و آمریکای شمالی بیندازیم،  عبدالرحمان قاسملو-وین، محمد صادق شرفکندی_برلین، علی اکبر طباطبایی_مریلند-آمریکا، شاپور بختیار-پاریس، کاظم رجوی_کوپە-سوئیس، عبدالرحمان برومند_پاریس

هاوپەیمانی وڵاتانی ئیسلامی و دەرهاویشتەکانی

رۆژی 14ی سپتامبری 2015 سعودیە بە فەرمی بڵاویکردەوە کە هاوپەیمانییەک بۆ شەری دژە تێرۆر لە نێوان ولاتانی ئیسلامی دامەزراوە و ئەوە هاوپەیمانییە 35 وڵات لەخۆ دەگرێت و سەرکردایەتییەکەی سعودیە دەیکات و ناوی هاوپیمانییە "هاوپەیمانیی ئیسلامی دژایەتی کردنی تێرۆر "ە

پرسیاری سەرەکی ئەوەیە ئەو هاوپەیمانییە چاوەڕوان نەکراوە چ دەرهاویشتەیەکی هەیە؟

سووریا و سیاسەتی نێوخۆی ئێران

لە سەرەتای سەرهەڵدانی خەڵکی سووریا، کۆماری ئیسلامی بە شێوەی جۆراوجۆر پشتی دەسەڵاتی ئەسەدی گرتووە و ڕاستەخۆ هێزی سەربازی بۆ پشتگیری لە ئەسەد ڕەوانە کردووە لە 70 رۆژی  ڕابردوودا 67 کەس لە ئەندامانی سوپا لە سووریا کوژراون و هاوکات لەگەڵ ئەوە فەرماندەی گشتیی سوپای پاسداران محەمەد عەلی جەعفەری رۆژی یەکشەممە 12ی دسامبر لە ئەهواز لە نێو بنەماڵەی کوژراوانی سوپا لە سووریا گوتی : "تەناهی رەژیم و چارەنوسیی ئیسلام لە سووریا دیاری دەکرێت".

ئایا تەناهیی کۆماری ئیسلامی لە سووریا دیاری دەکرێت ؟

شوینیزمی فارس و بێرێزی بە نەتەوەکان

لە چەند رۆژی ڕابردوودا و بەتایبەتی پاش هەڵگیرسانی شەری حەشدی شەعبی و پێشمەرگەی هەرێمی کوردستان دەیان وتار لە راگەیاندنی فارسییدا بڵاوکرایەوە و سەرجەمیان هێرش بوو بۆ سەر پێشمەرگە و حکوومەتی هەرێمی کوردستان و هەروەها لایەنە سیاسییە و کەسایەتییە سیاسییەکانی باشووری کوردستان کە ڕەنگە لەو نێوانەدا رێژەی بێرێزی کردن  بە سەرۆکی هەرێمی کوردستان لە هەموو لایەنە سیاسییەکانیتر زیاتر بێت بەڵام بابەتی ئەو نوسراوەیە ئەوە نییە کە بۆ راگەیاندنی کۆماری ئیسلامی بێرێزی بە حکوومەتی باشووری کوردستان دەکات بەڵکوو بابەتەکە بێرێزییەکە کە لە پەراوێزی ئەو بێرێزیانە، بە جلوبەرگی کوردی کراوە.

سەرەتاییەک بۆ دابەشکردنی رۆژهەڵات

افزودن عنوان

"پێ‌کاکا لە ناوچەی هەڵەبجە بنەکەیەکی کردۆتەوە" ئەوە دەقی هەواڵی زۆربەی ڕاگەیاندنە کوردییەکان لە حەتووی ڕابردوو بووە پرسیاری سەرەکی ئەوەیە هەبوونی پێ‌کاکا لەو ناوچەیە چ واتایەکی هەیە؟

جەمسەربەندییەکانی رۆژهەڵاتی‌نێوەراست بەشی یەکەم

رۆژانە لە راگەیاندنەکاندا دەبینین کە باس لە دووجەمسەری لە رۆژهەڵاتی‌نێوەراست دەکرێت و ئەمەریکا و رووسیا بەسەرکردەوە ئەو دووجەمسەرە دادەندرێت دوو  پرسیاری سەرەکیی لێرەدا دێتە گۆرێ ١: ئایا رۆژهەڵاتی نێوەراست دووجەسمەری تێدایە؟ ٢: ئایا رووسیا و ئەمەریکا سەرۆکی ئەو دوو جەمسەرەن؟

قورعان، قەڵغان و فرۆکەی جەنگی

رۆژی دووشەممە 23ی 11ی2015، ڤێلادیمیر پۆتین، سەرۆک‌کۆماری رووسیا لە تاران بەشداری کۆبونەوەی "سەرۆکانی وڵاتانی هەناردەکاری گاز"ی کرد و لە پەراوێزی ئەو کۆبونەوەیەدا لەگەڵ عەلی خامنەیی، رێبەری کۆماری ئیسلامی و حەسەن رووحانی، سەرۆک‌کۆماری کۆماری ئیسلامیی ئێران کۆبۆوە؛ لەو کۆبوونەوەیەدا پۆتین دوو دیاری بۆ سەرکردەکانی کۆماری ئیسلامی هێنابوو؛ "قورعانێکی کۆن " و " قەڵغانێکی سەربازێکی  سەردەمی سەفەوییەکان "، ئەم دیارییانەی چ واتایەکیان هەیە؟

تەمەن مۆتەکەی سەر کۆماری ئیسلامی

کۆماری ئیسلامی لە دەرئەنجامی ململانێیەکی خوێناوی  کە پاش شۆرشی نەتەوەکانی ئێران  روویدا، گەیشتۆتە دەسەڵات و بازنەی دەسەڵاتدارانی ئەو حکوومەتە رۆژبەرۆژ بەرتەسکتر دەبێتەوە.

لە مانگی 4ی1979 هەتا 1993 تەنیا لە دەرەوەی ئێران 54 کەسایەتی سیاسیی ئۆپۆزیسیۆنی ئێران تیرۆر کراون و لە سێدارەدانی بەرهەڵستکاران لە 1988 گۆشەیەک لەو ململانێ خوێناوییەی دەسەڵات بووە لە ئێراندا.

حەشدی شەعبی چییە و چۆن دامەزرا؟

وێنەی سلێمانی و ئەبوو مونتەزیر

پاش دەرکردنی "فتوای جیهادی کیفایی" لەلایان عەلی سیستانی یەوە و لە 5ی 6ی 2014 هەتا 13ی6ی2014  شوورایەک بە ناوی"شوورای حەشدی شەعبی" دامەزرا و ئەو شوورایە وەک گرووپێکی میلیشای پارێزەری بەرژەوەندییەکانی شیعە دەناسرێت.

ئازادی شنگالتان باش

ئێوارێی 13ی تشیرینی دووهەم سەرۆکی هەرێمی کوردستان مەسعود بارزانی لە دەروازەی شنگالەوە ئازادکردنەوەی ئەو شارەی ڕاگەیاند و لە پاش ئەوە سەرکردەی چەندین وڵاتانی جیهان و چەندین رێکخراوەی نێودەوڵەتی پەیامی پیرۆزباییان بۆ گەلی کورد و حکوومەتی هەرێمی کوردستان وەکوو دامەزراوەیەکی فەرمی ئەو گەلە نارد و زۆر کەس لە جیهاندا ئەو سەرکەوتنی پێشمەرگەی بە شانازی دانا

بۆ دەبێت لە دورشمی "ورمێ کوردستان نییە" بترسین

هەینی ڕابردوو 15ی خەزەڵوەر لە کاناڵی دووی ئێران لە بەرنامەی "فتیلە"دا بێرێزی بە ئازەرییەکان کرا و ئەوەش بوو هۆی ئەوەی لە  چەندین شاری ئازەربایەجانی باشووری خۆپیشاندان ساز ببێت. خۆپیشاندەران یەکێ لە دورشمەکانیان ئەوە بوو: "بو توپراقدان پای اولماز، اورمی کوردوستان اولماز" . ئەگەر دروشمەکە بکەینە کوردی دەبێتە : " ئەو خاكە دابش نابێت، ورمێ نابێ بە کوردستان".

لە نێوان کولتوور و چەمکدا

شوێن بۆکانی رۆژهەڵاتی کوردستان

زستانی 2006 بوو بەیانییەکی زوو هەستام لەخەو بچم بۆسەرکار بەفرێکی زۆر باریبوو لە ماڵێ بۆ سەر شەقامەکە رێگایەکی کەم بوو گەێشتمەوە سەر شەقامەکە تاکسییەک ڕایگرتبوو چون بەیانی زوو بوو من و کابرای تاکسی تەنیا زیبەروحی ئەو شوێنە بوین

این یک طنز نیست[1]

برنامە فکاهی فتیلە  کە از شبکە دو ایران پخش میشود در آخرین قسمت اجباریش در بخشی از آن  بە آذریهای هتاکی کرد و قبل از آن بارها از تلویزیون رسمی ایران  آخرین بار هم از زبان اکبری عبدی  بە عربها هتاکی شود در همین راستا رسانەی جمهوری اسلامی و فعالین سینمایی فارس بالغ بر ٣٨ فلیم و سریال با سوژە کوردستان و برای هتاکی کردن بە کوردهای تهیە کردەاند و  در کلیە این فیلمها تلاش شدەاست کوردها را افرادی اجیرگرفتە، خودفروش، بیفرهنگ و جنایتکار و حتی بدریخت، بدلباس و مضحک نشاندهند واقعیت این است کە این رفتار  تنها مختص بە رسانەهای داخلی و وابستە بە جمهوری اسلامی نیست بلکە چنین رفتاری در رسانەهای فارسی زبان در خارج از ایران و حتی در رسانەهای فارسی زبان وابستە بەکشورهای اروپای مانند BBCpersian و VOApersian  نیز قابل مشاهدە است

سپای قودس و زەڵکاوی رۆژهەڵاتی‌نێوەراست

لە مارسی 2003دا ڕەنگە کەم  کەس بیری لەوە بکردایەتەوە کە ئێران لە ڕێگای سپای قودسەوە بیەوێت دەست لە کاروباری عێراق وەردات و ئاراستە ڕەوتی سیاسی ئەو وڵاتە بەڕەو ئاقاری دڵخوازی خۆی بەرێت بەڵام سەرکەوتنە ڕوالەتییەکانی نێو عێراق و پەلکێش کردنی ئەو وڵاتە بەڕەوە دۆخی دڵخوازی ئێران و پاشەکشی تاکتیکی ئامریکا لە بەرانبەر ئێران لە عێراقدا وای کرد سپای قودس و ئەو تئۆرییە سیاسییەی کە بناغەی دامەزرانێتی پەڵ قەولی کات و لە سالی 2011وە ببێتە بنەمای سیاسەتی دەرەکی و نێوخۆی ئێران

انتخابات در سیستم‌های دیکتاتور؛ رأی دهندگان

نوشتە را بهتر است این گونە آغاز کنیم اساسا در شرایطی کە نمی‌توان انتخابات، در یک سیستم دیکتاتور یا تمامیت‌خواە، فرصتی برای تغییر قلمداد نمود ؟! در چنین شرایطی رأی دهندگانی کە بە سر صندوق‌های رأی می‌روند از چە حقی برخوردارند ؟ هدف از طرح انتخاباتی کە در پی آن تغییر در ساختار قدرت حاصل نشود چیست؟ باید برای جواب این پرسش بە اهداف برگزاری یک انتخابات در یک سیستم دیکتاتور پی‌برد.

نامەیە بۆ منداڵانی شین ئاوێ

بریار لەسەر نوسینی ئەو نامەیە رەنگە تاڵترین و ئاستەمترین بریارێک بێت کە هەتا ئێستا داومە هیچ گومان لەوە دانییە کە نە ئەو نامەیە و نە هەزاران نامەی وەکوو ئەوە بارێک لە سەر شانی ئێوە سووک ناکات بەڵام دیسانیش وەکوو هەمیشە لەسەر ئەو باوەرم کە دەبێت باسی ژانە و برکەکانی نێو کۆمەڵگا بکرێت چوون لەوانەیە هەر نەبی یەكی بەخۆدابێتەوە و لە نێوانەدا یەک لە هەزاران بگۆردرێ.

لە ورمێ چ باسە؟

هەموو نەتەوەکانی سەر ئەو زەوەییە ناناسم, بەڵام دڵنیام کورد یەکێ لەو نەتەوانەیە کە ڕووداوێکی بەسەر دێت، یان کارەساتێکی لێدەقەومی، زۆر بە شلی وەردەگرێت و بە قەراغی دا تێدەپەرێت یان وەک پەندە کوردییەکە دەڵێت :"پشتی تێدەکات".

سرینەوەی سیمای کوردستانی لە ورمێ

لە چەند رۆژیی ڕابردوودا بە بریاری شارەوانی ورمێ ناوی کوردی بۆ سەر ناوەندەکانی نێو شاری ورمێ قەدەغە کراوە و هەر دوکان یان کۆمپانییەک یا ناوەندێکی فەرهەنگی کە ناوی کوردی هەبێت دەبێ ئەو ناوە بگۆرێ هۆکاری پیرەو کردنی ئەو سیاسەتە چییە؟

"بەرجام" و مافیای رێپێدراو

خامنەیی لە لێدوانەکانییدا پشتی "بەرجام"ی گرت بەڵام لەگەڵ ئەوەش گوتی: "پێم باشە مەجلیسیش پشت گوێ نەخێرێ".

کۆڵبەر "قوربانی یان تاوانبار"

وشەی کۆڵبەر یەکێ لەو دەگمن وشانەیە کە لە زمانی کوردییەوە چۆتە نێو راگەیاندنی غەیری‌کورد و ئەو وشەیە  ناوێکە  بۆ کەسانێک کە بە کۆڵ یان سواری هێستر و چوارپێتر شتوومەک لە نێوان سنووری دوو وڵاتدا ئاڵوگۆر  دەکەن

وشەی "کۆڵبەر" لە زمانی کوردییدا هەتا ڕادەیەک دەرخەری دۆخی  ئاستەمی ژیان کۆڵبەرەکان لە رووی جەستەیەوە بەڵام دەرخەری هۆکاری ئابووری و کۆمەڵایەتی  کۆڵبەری نییە.

کۆتایی وەرزی قاسم سولیمانی

لە پاش ١١ سیپتامبری ٢٠٠١ و رووخانی دەوڵەتی تاڵەبان لە ئەفغانستان و بەعس لە عێراق حکوومەتی ئامریکا باسی ئەوەی دەکرد کە خوازیاری دامەزراندنی دێموکراسی لە رۆژهەڵاتی‌نێوەراستە؛ هەرچەند زۆربەی لێکۆلەرانی بواری دێموکراسی ئێستاش کە باس دێتە سەر دێموکراسی لە رۆژهەڵاتی‌نێوەراستدا دەلێن : دێموکراسی کراسێک نییە کە بە زۆر لەبەر کۆمەڵگایەکی بکەی بەڵام ئایا شکستخواردنی دێمۆکراسی لە رۆژهەڵاتی‌نێوەراستدا تەنیا هۆکاری ئەوە بووە کە کۆمەڵگای رۆژهەڵاتی‌نێوەراست دێموکراسیخواز نەبوو؟

شکستی سیاسەتی "ئێمە و ئێوە"

بۆ رێکخراوەیەکی شۆرشگێر ١٠ ساڵ هەڵپەساردنی چالاکی  زۆریشە، هەتا قەیران لە نێویدا بخوڵقێت؛ حیزبی دێموکراتی کوردستانی ئێران پاش ئەوەی خەباتی چەکداری هەڵپەسارد، کە کۆڵەکەی خەباتی ئەو حیزبە بوو، چووە قۆناغی "داڵانی تێرۆر"وە ، لەو قوناغەدا هیچ ئەندامێکی ئەو حیزبە بە تۆڵەی ڕابردوویەک کە هەیبوو لە هیچ قوژبنێکی ئەو دنیایە بەتایبەتی لە کوردستانی گەرمێن و لە نێو بارەگاکانی حیزبی دێموکراتدا گیانی پارێزراو نەبوو، لەو قۆناغەدا کێشەیەکی قوڵ ساز دەبێت، بەردەوام ئەندام و لاینگری ئەو حیزبە دەدرێنە بەر گوللـەی و تێرۆری کۆماری ئیسلامی  و لە بەرانبەردا لە پێناوی پاراستنی بەرژەوەندییەکانی کوردستانی گەرمێن چەکی حیزبەکە بێدەنگ بووە ئەوە وا دەکات  ئەندامی ئەو حیزبە ، هەم هەست بە خۆ بەکەم زانین بکات  هەم جۆرێک  دەستەوستانی و ترس  لە دەروونییدا سەرهەڵدات، لەگەڵ  نائەمن بوونی بارەگاکان، هەڵپەساردنی خەباتی چەکداری وا دەکات  خەباتی تەواو وەخت کە تاکتیکی چاوەڕوانی گرتبوو بەر، بێزارکەر بێت و تاکی حیزبی بە نییەتی دوور بوونەوە لەو بێزارییە سەری خۆی هەڵگرێ و لە بارەگاکانی حیزب بچێتە دەرێ، جا ئەو سەفەرە بۆ هێندێک هەتا سولیمانی و هەولێر  و بۆ کەسانێک هەتا بنی دنیا بوو.

جەمەرات و رێککەوتنی ناوکی ئێران

رۆژی یەکەمی جێژنی قوربان لە دەرنجامی پاڵەپەستۆی حەجاجان بەشێک لە حاجیەکان کەوتنە بەر دەست و پێ و هەتا ئێستا پتر لە ٧١٧ کەس گیانیان لەدەست داوە و ٨٥٠ کەسیش بریندارن  و لە ئێوارێی رۆژی پێنج‌شەممە و پاش ناردنی پەیامی سەرەخۆشی لەلایان عەلی خامنەییەوە لەگەڵ ئەوەی کە هەوڵدرابوو کە  پیامەکە ڕواڵەتێکی مرۆڤ‌دۆستی لەسەر بنەمای ئیسلام پێوە دیار بێت بەڵام  کە لە پیامەکەی خامنەییدا بە ڕاشکاوی باس لە ناشییاوی بەرپرسانی عەرەبستان کرابوو و ئەو لە پیامەکەییدا گوتی: "دەوڵەتی عەرەبستان لە ڕوودانی ئەو رووداوە تاڵەدا بەرپرسە و دەبێ لە بیرمان نەچێت کە بەرێوەبەری پڕهەڵە و نەشییاو هۆکاری ئەو ڕووداوەن".

استانی برای پاک کردن هویت

این عکس در شبکەهای اجتماعی منتشر شدە است

بالغ بر ٤ دهه است کە هر از گاهی و هر دفعە از زبانی فردی مسئلە‌ی استان مکریان مطرح می‌گرد در چند روز گذشتە این دفعە در صحن مجلس و از زبان عثمان احمدی نمایندە‌ی مهاباد این موضوع با کمی تفاوت مطرح شده است. 

تفاوت در اسم استان بود از مکریان بە استان کوردستان شمالی تغییر نام دادە است.

زمانی کوردی و ڕاگەیاندنی کۆماری ئیسلامی

بە پێچەوانەی ئەوەی لە ماوەی چەند رۆژی ڕابردوودا بەشێک لە چالاکانی فەرهەنگی‌  و ڕاگەیاندنەکانی کوردستانی‌باشوور بڵاویان کردۆتەوە زمانی کوردی لە نێوڕاگەیاندنی کۆماری ئیسلامیدا زمانێکی نامۆ نییە و پێش کۆماری ئیسلامیش لە سەردەمی پاڵەوی دووهەمدا ڕاگەیاندنی فەرمی ئێران، هەم ڕۆژنامەی کوردی هەبوو هەم ڕادیۆیی کوردی لە  تاران و کرماشان هەبوو و لەو رۆژنامەیە و  ڕادیۆیەشدا  کەسایەتی زۆر لێهاتووی وەکوو، محەممەد سەدیق مفتی‌زادە،  مەلامحەممەد رەبیعی، سەید تاهیر هاشمی، خالید حسامی(هێدی) ، پروین مشیروزیری، سید جەلال نزامی،  سوارەی ئیلخانی‌زادە، شوکروڵڵا بابان، هومایون کەمانگر، ، ناهید راهدار و میدیا زندی ...  لێ‌بوو. و رادیۆ کوردی تاران و دواتر کرماشان لە پێش شۆرشی نەتەوەکانی ئێراندا لە مۆسیقی کوردیشدا پێگە و جێگەیان ڕوون و دیارە. لەگەڵ ئەوەش هەر ئێستا کاناڵی "سەحەری سێ" ٢٤ کاتژمیر بە زمانی  کوردی بەرنامە بڵاودەکاتەوە و لەلایان ناوەندی ڕادیۆ و تلویزیۆنی کۆماری ئیسلامییەوە بەرێوەدەچێت.

"کوردنشین" یا کوردستان

بەشێکی زۆر لەو هاورێیانەی کە بە زمانی فارسی دەنوسن یان بە زمانی فارسی قسە دەکەن و هێندێ جار دیسکی رۆژهەڵاتی ڕووداو  کاتێکی کە دەگەنە ناوی کوردستان لە باتی کوردستان، زاراوەیەکی ناقۆڵا و ناشیرینی "کوردنشین" دادەنێن.

نامەیەک بۆ سەرۆکی دادگای ڕاپەرین

بەرێز:....

سڵاو و رێزم هەیە

بە پێی سەرچاوەکانی هەواڵ لە رۆژی ٢٥/٨/٢٠١٥ گومانلێکراوێک بە تاوانی دەستدرێژی کردنە سەر کچێکی ٥ ساڵان بە مادەی ٣٩٦ قانونی عێراقی لە لایان مەحکەمی ڕاپەرینەوە بریاری دەستبەرسەر کردنی دڕاوە و هەر بە پێی سەرچاوەکانی هەواڵ پزشکی یاسای دەستدرێژی کردنە سەر منداڵەکەی پشتڕاست کردۆتەوە و بە پێی قسەی منداڵەکە ئەوە جاری چوارم بووە کە ئەو دەستدرێژییە ڕوویداوە بەڵام  تاوانبارەکە بە کەفاڵەت ئازاد بووە و باسی ئەوە دەکرێت کە گوایە دەیانەوێت بە "سوڵحی عەشایری" تاوانەکە پەردەپۆش بکەن

پدیدەی بدون سرزمین

در خاورمیانە ترور و کشتار بە تاوان دگراندیشی در سطحی قرار دارد کە دیر زمانی است، ترور دگراندیشان در افکار عمومی خاورمیانە مشروعیت پیدا کردەاست؛ مشروعیت بدین مفهوم کە افکار عمومی دیگر رفتار تروریستها را وقیح قلمداد نمیکند و بیشتر رای بر خود سانسوری دارند پس بە نوعی دگراندیشی در افکار عمومی خاورمیانە بە مفهوم رادیکالیزم تفسیر میشود. و حتی در پی ورود خاورمیانە بە دنیای واژەهای عصر مدرنیتە مفسرین تفسیر خشونت‌آمیز از دین و مروجین آن نە تنها تکنولوژی را در راستای اهداف خود بکار میگیرند بلکە تفسیر خود را آزادی بیان قلمداد میکنند.

چرایی بزرگنمایی یک حق

در چند روز گذشتە رسانەهای کوردی  و فارسی خبر انتصاب سفیر ویتنام را با بزرگنمایی خاصی بازتاب دادند و اکثریت نوشتند "یک کورد سنی سفیر شد" کورد و سنی بودن آقای صالح ادیبی آنقدر اهمیت داشت کە مردم ایران مطلع شدن جمهوری اسلامی در کامبوج و ویتنام یک سرکنسول دارد یا بهتر است بگویم مردم ایران را مطلع کرد کە جمهوری اسلامی در ویتنام هم کنسولگری دارد.

کێ لە بەرانبەر نەخوێندەواری ئێمەدا بەرپرسە؟

 ئەورۆ چوومە سەر ئینترنێت دیتم  عەلی فەتحی کتێبەکانی کە وەرگێرابوونەوە واتە ئاناباس و مێژووی شەری پارسەکان  کە کۆنترین سەرچاوەکانی مێژوون و تەنیا سەرچاوەکانی مێژووی کەوناران و باوەرپێکراوەی زانکۆ جیهانییەکان و بە پتر لە ٤٠ زمان وەرگێردراوەنەوە و لە ١٠٠ و هەزاران زانکۆ لە جیهاندا سەرچاوەی خوێندنن و خۆی  دەبێ سالیانە سەدان جڵدیان لێ چاپ و بڵاوبکرێتەوە بەخۆرایی داناوە و داوای لە خەڵک کردووە دانلۆدی بکەن

پێویستی دامەزرانی کەمپینی "نا بۆ برات پیت بەڵێ بۆ ئانجیلاجولی و رفیقەکانی"

ئەم بەیانییە تەنیا لەبەر ئەوەی ماشینی ڕادوێ زوو  بەدوامدا دێت منیش زوو لە خەو  هەستام و هەر لەبەر ئەوەی رێگای مالێ هەتا ڕادوێ قەرەباڵغ نەبوو ،منیش زووگەیشتمە ڕادیۆ و لەبەر بێکاری و بە هۆی ئەوەی میوانی بەرنامەکەم سەعاتی ٥ی ئێوارە  واتە ٨ ساعاتیتر دەگاتێ، فیس‌بووکم کردەوە کە دەچم چ بچم نێوەی ڕاستی رفیقەکانم بوون بە برات پیت لە دڵی خۆمدا گوتم نەمردین کوردیش برات پیتێکی لێپەیدا بوو، با شارەکەی ئێمە هۆلی سینماشی نەبێت.

شادی پاش مەرگ

وێنە لە ماڵپەری بۆکان‌نیوز وەرگیراوە

شادی پاش مەرگ

شەوی چوارشەمە ڕێکەوتی ٤ی خەرمانانی ١٣٩٤ چەقۆکێشێکی خەڵکی بۆکان لەبەر درگای ماڵی خۆی کوژرا و ئەوەش وای کرد خەڵکی ئەو شارە جۆرێک خۆشحالیان پێوە دیار بێت پرسیاری ئەو بابەتە ئەوەیە: سەرچاوەی ئەو شادییە بۆ کوێ دەگەرێتەوە؟

قوربانییەکانی سیاسەت و قانون

لە ماوەی ڕابردوودا ڕاگەیاندنەکانی جیهان لە مانشێتی یەکەمیاندا  بابەتی هرووژمی خەڵکی رۆژهەڵاتی‌نێوەراست  و باکوور ئافریکا بۆ ئەرووپا، باس دەکەن و بە گشتی هەواڵ یان ڕاپۆرتێک کە   لەسەر پەنابەران ئامادە دەکرێت سێ بنەمای هەیە:

 ١: رێگەی گەیشتن بۆ ئەرووپا ئاستەم و پڕمەترسییە

 ٢: پەنابەران لەگەڵ خۆیان کێشەی کۆمەڵایەتی، تەندروستی، فەرهەنگی  و ئابووری دێنن

 ٣: پەنابەران کۆمەلێک کەسی قانونبەزێنن.

کێ بەرپرسە؟

شەوی ٢٠ی‌ گەلاوێژی ١٣٩٤ چوار کەس لە شەقامی "کەمەربەندی"ی بانە هێرشیان کردە سەر ژنێکی تەمەن ٣٧ساڵان و تیزابیان پێدا پژاند و، پشت و سنگی ئەو ژنەیان بەتوندی سووتاندووە و هەتا نوسینی ئەو بابەتە ئێوارێ رێکەوتی ٢٢ی گەڵاوێژی ١٣٩٤ لە نەخۆشخانەی سنە لە ژێر دەرمان دایە.

پرسیاری سەرەکی ئەوەیە کێ یان کام لایەن لێرەدا بەرپرسە؟

بۆ وڵامی ئەو پرسیارە دەبێ بگەرێینەوە بۆ ڕوانگەی کۆمەڵگا لەسەر جەستەی ژن. لە کۆمەڵگای کوردیدا جەستەی ژن وەکوو ئامێرێکی جنسی بۆ پیاو سەیری دەکرێت بەڵام ناو هێنانی ئەو جەستەیە یان باس‌کردن لەو ئامێرە جنسییە نە لە لایان ژنەوە و نە لە لایان پیاوەوە حەرام کراو نییە؛ واتە روانگەیەکی جنسی لەسەر جەستەی ژن لە نێو دابی کۆنی کورددا هەیە بەڵام ئەو ڕوانگەیە حەرام کراو و قەدەغە کراو نییە چوون بە پانەوە لە فۆلکلۆری کورد دا رەنگی داوەتەوە

دیالۆگی نێوان من و مام تۆفیق

بەیانییەکی زوو پێش مەلابانگدان کابرایەکی جامانە بەسەرم لە سەرەی سەموونی حەجەری توش بوو، هێندێ لێمی ڕوانیی و تۆزێ خۆی قیلەوقانج کرد و هاتە پێشێ، ئەرزی کردم : ئەرێ تۆ مامۆستای؟

"قلعە سردار بردار"

روزنامە شرق ١٨/٥/١٣٩٤ تیتر زدە بود  "فساد سیاە سازمان یافتە" در این گزارش روزنامە شرق از فساد در ردەهای بالای حکومت بحث شدە است هرچند این مسئلە موضوعی جدید نیست و مسئلە فساد حکومتی نە تنها در ساختار جمهوری اسلامی وجود دارد بلکە یکی از دلایل ماندگاری این رژیم وجود همان مافیای فساد هستند کە در نهادهای امنیتی، سیاسی و اقتصادی نفوذ کردە و هرگاە کە منافع آنها با چالش روبرو شود سرکوب مردم را بە شدیدترین شیوە ممکن انجام میدهد تا همچنان بتوانند منافع مافیای خود را حفظ کنند جدا از این مسئلە فساد در ساختار حکومت ایران، در ساختار حکومت جمهوری اسلامی   نهادهای قانونی برای فساد و رشد مافیاها تعبیە شدە است مانند بنیاد قدس رضوی، مسجد جمکران، بنیاد مستضعفین و ...

ڕقم لە ‌هێندێ وشە و زاراوەیە

لەوەتەی هەم بەخۆم نییە هێندێ شت هەیە کە ڕقم لێیەتی هێندێ شت کە خەڵکانێک خۆشیان دەوێ و ژیانی لەسەر دادەنێن بەڵام من ڕقم لێیەتی:

 ڕقم لە "نیشتمانە" چوون لەوەتای فامم کردۆتەوە ئەگەر تێدا ژیاوم لە ژێر هەرەشەدا بووم و نەحەساومەوە و ئەگەر لێی هەڵاتووم لە حەسرەتی گەڕانەوە بۆی سەرم ناوەتەوە و زۆر جارانیش تانەی بێ‌ئەویم لێدراوە و بە سووکیان داناوم چون دەلێن:نیشتمانت نییە. گەچی  لە پێناوی  نیشتمانە سەرم هەڵگرتووە و بەحەسرەتی  نیشتمان سەردەنێمەوە.

سپای قودس لە نێوان واقع و وەهمدا بەشی کۆتایی؟[1]

لە پاش ٢٠٠٦ و دوایی سەرهەڵدانی شەری سوننی و شێعە لە عێراق لە تارمایی ئەو شەرە خوێناوییەدا ناوی "قاسم سولێمانی" لە دایک بوو.

ئەو ناوە لە لایان ڕاگەیاندنەکانی رۆژئاوا هاتە دەرێ و زۆر زوو خرایە لیستی تێرۆرە و دواتر بەدوایی رۆژئاواییەکاندا ڕاگەیاندنی فارسی هەموو رۆژێ ئەو ناوی دووپات دەکردوە و بەگشتی لە ڕاگەیاندنی (فارسی) دژبەری کۆماری ئیسلامییەوە هەتا راگەیاندنەکانی سەر بە بنەماڵەی خامنەای هەموو ئەو کەسەیان وەکوو دلسۆز ، ‌غەمخۆر و شۆرشگێری ئێران و هێمای سەرفرازی ئێران دادەنا و لە بی‌بی‌سی فارسییدا بە نازناوی "سەردار" هەوالی لەسەر بڵاودەکرێتەوە و رۆژنامەی کیهان و بنەماڵەی خامنەای پێی دەلێن: "شەهیدی زیندوو"  پرسیاری بەشی سێهەمی وتاری سپای قودس لە نێوان واقع و وەهمدا ئەوەیە قاسم سولێمانی کێیە؟ و هەتا چەند لە ئەرکەکانی کە پێی سپێردراوە سەرکەتوو بووە؟

رێککەوتنی ناوکی و پەیوەندی نێوان هەرێم و کۆماری ئیسلامی

پەیوەندی نێوان هەرێمی کوردستان و کۆماری ئیسلامی پەیوەندییەکی ئالۆز و پچرپچر و حیزبی کراوە و ئەمنییە، پرسیاری سەرەکی ئەو بابەتە ئەوەیە پەیوەندی نێوان باشوور و کۆماری ئیسلامی پاش رێککەوتنی ناوکی بەکام ئاقار دا دەروات؟

وڵامی ئەوە پرسیارە پێویستی بە روونکردنەوەیەک هەیە کۆماری ئیسلامی لە راستییدا ٦ ساڵە کەوتۆتە ژیر گەمارۆی ئابووری بەرینەوە هۆکاری ئەو گەمارۆیەش سیاسەتی پاوانخوازی ناوچەی و کەڵکەڵەی بوونی بە وڵاتێکی خاوەن بۆمبی ناوکییە نەک پاوانخوازی زلهێزانی جیهان، ئەو کەڵکەڵەیەشی بۆ ئەوەیە، کە وەکوو هێزێکی بەدەسەڵاتی ناوچەکە، بمێنێتەوە و لە بریارەکانی ناوچەکدا کارتێکەری هەبێت و ئاراستەی ناوچەکە بۆلای بەرژەوەندییەکانی خۆی داشکێنێتەوە.

ئەوەی ئێستاش لە عێراق روودەدا لە بوونی داعشەوە هەتا برینی موچەی خەڵکی باشوور بە فیتی ئێرانە و دەرنجامی سیاسەتەکانی قاسم سوڵیمانییە، کە وایە رێککەوتنی ناوکی ئێران و گروپی ٥+١ دەبێ کارتێکەری تایبەتی لەسەر پەیوەندی نێوان عیراق و ئێران و کۆماری ئیسلامی و باشووردا هەبیت.

مصلحت یا حقوق

روز یکشنبە ٤ مرداد ١٣٩٤ در ورزشگاە استقلال "سنە" طی سخنرانی ادعا نمود کە سنی‌های باید از حقوق برابر برخوردار باشند اما سە روز بعد از این سخنرانی عدەای بە نمازخانە سنی‌های در تهران ریختند و بە بهانەای عدم پروانە ساخت تنها نمازخانە سنی‌های در تهران را تخریب کردەاند. در همان حال تهران تنها پایتختی در جهان است کە سنی‌ها نمیتوانند در آن از حق برگزاری نماز برخوردار نیستند.

این "یک بام دو هوا" بودن را نظام جمهوری اسلامی را چگونە میتواند تحلیل کرد؟

قبل از آنکە مسئلە تخریب نمازخانە سنی‌ها را  تنها یک مشکل قانونی بر پایە قانون شهرسازی تلقی کنیم باید گفت این موضوع یک مسئلە حقوقی یک گروە مذهبی است.

 شاید جمعی از فعالین و تحلیلگران مسئلە حقوق اتنیکی،مذهبی و اقلیتهای را در چهارچوب جمهوری اسلامی  یک شعار سیاسی تلقی کنند چون آنچنان کە می‌بینیم مسئولین ردە بالای جمهوری  ادعا حقوق برابر برای سنی‌ها را دارد اما در عمل این حقوق در سطح ایران تنفیض نمیشود.

ئوستانی"سنە" یان ئوستانی "کوردستان"

روز یکشنبە ٤ مرداد ١٣٩٤ در ورزشگاە استقلال "سنە" طی سخنرانی ادعا نمود کە سنی‌های باید از حقوق برابر برخوردار باشند اما سە روز بعد از این سخنرانی عدەای بە نمازخانە سنی‌های در تهران ریختند و بە بهانەای عدم پروانە ساخت تنها نمازخانە سنی‌های در تهران را تخریب کردەاند. در همان حال تهران تنها پایتختی در جهان است کە سنی‌ها نمیتوانند در آن از حق برگزاری نماز برخوردار نیستند.

این "یک بام دو هوا" بودن را نظام جمهوری اسلامی را چگونە میتواند تحلیل کرد؟

قبل از آنکە مسئلە تخریب نمازخانە سنی‌ها را  تنها یک مشکل قانونی بر پایە قانون شهرسازی تلقی کنیم باید گفت این موضوع یک مسئلە حقوقی یک گروە مذهبی است.

 شاید جمعی از فعالین و تحلیلگران مسئلە حقوق اتنیکی،مذهبی و اقلیتهای را در چهارچوب جمهوری اسلامی  یک شعار سیاسی تلقی کنند چون آنچنان کە می‌بینیم مسئولین ردە بالای جمهوری  ادعا حقوق برابر برای سنی‌ها را دارد اما در عمل این حقوق در سطح ایران تنفیض نمیشود.

هەرەشەی رووحانی و هەواڵنێری باشوور

بەیانیی رۆژی یەکشەممە ٢٦ی٧ی٢٠١٥، "حەسەن رووحانی"، سەرۆککۆماری ئێران، بەسەردانێک گەیشتە سنە و هەواڵدەرییەکانی کوردستانی باشوور رستەیەکیان لە سەرۆککۆماری ئێران بڵاوکردەوە کە لەودا باسی پاراستنی هەولێر و بەغدا کرابوو. ئەو هەوالنێریانە ئەو بابەتەیان وەکوو هەوالێک سەیر کرد بەڵام  بابەتەکە رەستەیەک نەبوو بەڵکوو پاراگرافێک بوو کە  ئەگەر بکرێتە کوردی دەبێتە ئەوە:

"ئێوە ئەورۆکە بەچاوی خۆتان دەیبینن کە بە پشتگیریی ئێوە و بە لەخۆبردوویی  و پێداگریی ئێوە و پشت بەخودا ئێران ئەمنترین و سەقامگیرترین وڵاتی ناوچەکەیە؛ ئێوە دەیبینن نەتەوەی ئێران نەتەنیا کوردستان دەپارێزێ بەڵکوو بەغدا و هەولێریشی پاراستووە، ئەگەر حکوومەتی ئێران و ئەگەر دەوڵەتی کۆماری ئیسلامیی ئێران و ئەگەر قارەمانەکانی ئێران نەبوانایە، ئەمرۆ هەولێر و بەغدا بە دەست تێرۆریستەکانەوە دەبوو. ئێمە هەر بەو شێوەی کە سنە دەپارێزین،  دهۆک، هەوڵیر و سلێمانیش دەپارێزین"[1]

هەواڵنێرییەکان رۆژی ٢٦ی٧ بەو شێوەیە ئەو پاراگرافە لە گوتارەکەی رووحانیان بڵاویان کردەوە:

"مرزدارن غیور و رای دهندگان معتدل"

روحانی دیروز در ورزشگاە استقلال سنە سخنرانی کرد و مقدمە سخنرانی وی بدین شرح بود : "کردستان؛سرزمین دلاورخیز، سرزمین زیبایی های طبیعی و فرهنگی ایران سربلند، سرزمین پیروان رسول خدا و قرآن مجید، سرزمین پیروان امام صادق(ع) و سرزمین پیروان امام شافعی، سرزمین مقاومت و ایستادگی و نمونه‌ای ماندگار از میهن‌دوستی ایران عزیز است. همه دلاوران بزرگی که در طول هشت سال دفاع مقدس در این سرزمین در کنار مردم عزیز کردستان و پیشمرگان کرد مسلمان ایستادگی کردند و همه دلاوران این سرزمین آباد و سرسبز و بیشه شیران کردی، همواره از سرزمین ایران دفاع کرده‌ و دیده‌بان دقیق ایران زمین بوده اند پس درود و سپاس بر همه دیده‌بانان ایران.

تێرۆریزمی تیزاب و دەسەڵاتی کۆماری ئیسلامی

شەوی ٢٣ێ لەسەر ٢٤/٤ سەعات لە نێوان سەعات ١١ هەتا ١ی ئەو شەو لە شەقامی کوردستان لە بۆکان هێرش دەکرێتە سەر چەند ژن و کچ و تیزابیان پێدا دەپرژێت و لە دەرنجامی ئەو هێرشەدا ٤ کەس بریندار دەبێت.

پرسیاری یەکەم ئەوەیە ئایا ئەو هێرش کردنە لە دەرئەنجامی کێشەیەکی کۆمەڵایەتییە هاتۆتە گۆرێ؟

بەوەی کە لە شەوێکدا و دەرهەق بە چەند کەسی جیا و لە چەند شوێنی جیالەیەک ئەو تاوانە کراوە ڕوونە کە ئەوە ئەو تاوانە دەرنجامی کێشەیەکی کۆمەڵایەتی نێوان دوو کەس نەبووە بەڵام بەو واتاییە نییە کە دەرنجامی کێشە گشتییەکانی نێو کۆمەڵگا نەبێت. وەکوو ئێستا دەبینین سێ لاوی تەمەن ٢٣ ساڵ وەکوو تاوانبار دەستبەسەرکراون و دانیان بەوەداهێناوە کە تاوانەکەیان کردووە؛ لاوەکان منداڵی گەرەکێکی هەژاری شارن و ڕووداوەکە لە گەرەکێکی دەوڵەمەندنشینی شار کراوە( مەرج نییە هەموو قوربانییەکان لە چینی دەوڵەمەند بن لێرە تەنیا جوگرافیا ئابووری شار لەبەر چاوە) و لە هەمان کاتدا سەرچاوە حکوومەتییەکان باسی ئەوەیان  کردووە کە لاوەکان حەبی سەرخۆشکەریان خواردووە و لە کاتی تاوانەکەدا ئاگایان لە خۆیان نەبووە.

١٠ خاڵ لەسەر رێککەوتنی ناوکی ئێران

١: ئەو رێککەوتنە پاش ئەوەی زەختێکی زۆر کرا سەر کۆماری ئیسلامی وەدی هات بۆیە چاوەران دەکرێت هەتا سەر نەبێت و بەجۆرێک پشوویەک بێت بۆ ئێران و دواتر ئێران لە ژێری بدات.

 ٢: ئەوە رێککەوتنە لەسەر بنەمایی باوەر بە یەکتری نەهاتۆتە دی، وەکوو لە دەقی رێککەوتنەکەشدا هاتووە قۆناغ بە قۆناغ دەبێ بەرێوەبچێت کە ئەوەش پیشاندەری بێ‌باوەری دوولایەنە یە بەڵام دەکرێت بلێن بۆ ئەوەی پێگەی کۆمەڵایەتی رێفۆرمخوازەکان بچێتە سەرێ و سەرکەون بەسەر بناژۆخوازەکان کۆمەڵگای رۆژئاوا پشتی رێککەوتنەکە دەگرێت. ئەوەش بەو واتاییە کە رۆژئاواییەکان فەرق و جیاوازی دادەنێن لە نێو باڵەکانی نێوخۆی کۆماری ئیسلامییەوە.

٣: کێشەی ناوکی ئێران تەنیا یەکێ لە کێشەکانی ئێران و کۆمەڵگای جیهانی بوو و نەک هەموو کێشەکانی بۆیە ناکرێت بلێن ئێران هاتۆتە نێو یارییە جیهانییەکان بەڵام کۆمەڵگای جیهانی ئەوەی قەبوول کردووە کە لەگەڵ رێفۆرمخوازەکان دەتوانێ رێکبکەوێت.  

دەکرێت باوەرمان بە کۆماری ئیسلامی هەبێت؟

دانوستانە ناوکییەکانی ئێران و گروپی ٥+١ لەگەڵ ئەوەی کە لە ڤیەن بەرێوەدەچێت، رێکەوتەکەشی هاوکاتە لەگەڵ ٢٦مین ساڵرۆژی تێرۆری ڤیەن و هەر ئەوەش وا دەکات بیر لە هەڵسوکەوتی کۆماری ئیسلامی دەرهەق بە بەرهەڵستکاران و سیاسەتی ئەو رەژیمە لە ناوچەی رۆژهەڵاتی‌نێوەراست و سیاسەتی  نێوخۆی کۆماری ئیسلامی بکەینەوە.

هەر چەند لە دادگایەکی بێ‌لایەندا دۆسیەی تێرۆری ڤیەن تاوتوێ نەکرا هەتا تاوانبار بوونی کۆماری ئیسلامی دەرکەوێت؛ بەڵام کۆماری ئیسلامی لە تێرۆری ڤیەندا گومانلێکراوی سەرەکییە و لەگەڵ ئەوەش لە چەند دادگای باوەڕ پێکراودا بە تاوانی  "تێرۆریسمی دەوڵەتی" حوکم دراوە و هەروەها لە دادگای میکونوسیشدا بۆ پێناسەی کۆماری ئیسلامی زاراوەی "سیستەمی جەنایەتکار" بەکار هاتووە[1].

 لەگەڵ ئەوە کۆماری ئیسلامی لە سیاسەتی دەرەکیی خۆیدا پەیرەوی لە بیرۆکەی "هەناردە کردنی شۆرشی ئیسلامی" و "هیلالی شێعە" دەکات و هەتا ئێستا لانیکەمی  لە رۆژهەڵاتی‌نێوەراستدا هەموو گەڵاڵە ناوچەییەکانی بۆ سەرخستنی ئەو دوو بیرۆکەیە بووە و هەیە و هاوکات سپای قودس کە رێکخراوەیەکی سەر بە سپای پاسدارانی کۆماری ئیسلامییە لە رێگەی رێکخراوەگەلی وەکوو حماس، حوسییەکان، حێزبوڵڵای لۆبنان ، ئەلقاعیدە و رێکخراوەیتر  بەرێوەبەری بەشێک لە سیاسەتی دەرەوەی کۆماری ئیسلامییە.